Сейм Польщі проголосував за зміни до спецзакону про допомогу українцям, які рятуються від війни в Україні на території РП.
Ними передбачається, зокрема, запровадження власної участі в оплаті за проживання, а також обмеження соцвиплат у випадку виїзду українців з Польщі, передає Укрінформ.
За ухвалення змін проголосували 429 депутатів Сейму, дев’ятеро було проти, 13 утрималися.
Законом передбачається, що українці зможуть безкоштовно проживати у місцях тимчасового розміщення лише упродовж перших 120 днів від моменту першого приїзду до Польщі. Після цього українці платитимуть за проживання у таких місцях. Змінами передбачається, що громадяни України, які проживають у таких місцях в Польщі понад 120 днів, з березня 2023 року змушені будуть платити 50% коштів власного утримання, але не більш як 40 злотих на добу (понад 300 грн).Натомість із травня наступного року їм треба буде покривати 75% коштів проживання, але не більш як 60 злотих на добу (500 грн). Водночас це не стосуватиметься вразливих категорій: інвалідів, осіб пенсійного віку, вагітних, жінок із дітьми до року, жінок із трьома дітьми та більше, осіб у складній ситуації. Вони й надалі проживатимуть у таких місцях безкоштовно. Станом на сьогодні у групових місцях тимчасового розміщення в Польщі проживають близько 80 тисяч громадян України.
Інші зміни передбачають «замороження» виплат соціальної допомоги громадянам України у момент виїзду з Польщі. Це положення передбачатиме, що якщо хтось щоразу виїжджатиме з Польщі, то соціальна допомога, яку виплачують гміни (адміністративна одиниця Польщі) чи ZUS, заморожуватиметься. Якщо перебування поза межами Польщі становитиме понад 30 днів, то громадянин України втратить наданий статус, відтак втратить право на соціальну допомогу. Соціальний статус може бути поновлено у випадку, якщо українець знову утікатиме від війни в Україні у результаті воєнних дій на території країни.
Зміни до закону передбачають визнання в Польщі електронного документа, доступного у додатку Diia.pl (еквівалент польського документа mObywatel), як документа на легальне перебування у РП для утікачів від війни в Україні. Цей документ разом із проїзним документом дасть право громадянину України багаторазово перетинати кордон без необхідності отримання візи.Зі спецзакону видалено положення про спрощений порядок отримання посвідки на тимчасове проживання у Польщі (до трьох років). Однак спецзакон гарантує легальне перебування у Польщі утікачам від війни в Україні упродовж 1,5 року, починаючи з 24 лютого цього року – до 24 серпня 2023 року.
Натомість із 1 квітня 2023 року українці усе ж зможуть звертатися по посвідку на тимчасове проживання у Польщі, якщо вони тут працевлаштувалися або відкрили власний бізнес.
Українці, які рятуються від війни в Україні, відтепер матимуть лише 30 днів, а не 90 як раніше, на отримання польського ідентифікаційного коду (PESEL).
Прийнятий документ також передбачає виділення у 2023 році з Фонду допомоги 2 млрд злотих (17 млрд грн) на освіту для українців у Польщі. Крім того, кошти з цього фонду можна буде виділити також на оцифрування об’єктів матеріальної й нематеріальної спадщини України та потреби польського Червоного Хреста.Наразі зміни до спецзакону про допомогу українцям направлять на розгляд Сенату Польщі. Очікується, що він набере чинності з 1 січня наступного року.
У Польщі зараз може перебувати до 3,5 млн українців, з яких до 1,3 млн прибули до країни після 24 лютого.
[PL] Polska zmieniła zasady pobytu i udzielania pomocy uchodźcom z Ukrainy
Sejm RP przegłosował zmiany w specustawie o pomocy Ukraińcom uciekającym przed wojną na Ukrainie na terytorium RP.
Przewidują one w szczególności wprowadzenie własnego udziału w opłaceniu zakwaterowania, a także ograniczenie świadczeń socjalnych w przypadku wyjazdu Ukraińców z Polski – informuje Ukrinform.
Za przyjęciem zmian głosowało 429 posłów, przeciw było 9, a 13 wstrzymało się od głosu.
Ustawa przewiduje, że Ukraińcy będą mogli bezpłatnie mieszkać w mieszkaniach tymczasowych tylko przez pierwsze 120 dni od momentu pierwszego przyjazdu do Polski. Potem Ukraińcy będą płacić za mieszkanie w takich miejscach. Zgodnie ze zmianami obywatele Ukrainy, którzy przebywają w takich miejscach w Polsce dłużej niż 120 dni, od marca 2023 r. będą musieli ponosić 50 proc. własnych kosztów utrzymania, ale nie więcej niż 40 zł dziennie (powyżej 300 hrywien).
Od maja przyszłego roku będą musieli pokryć 75% kosztów utrzymania, ale nie więcej niż 60 zł dziennie (500 UAH). Jednocześnie nie będzie to dotyczyło grup szczególnie wrażliwych: osób niepełnosprawnych, osób w wieku emerytalnym, kobiet w ciąży, kobiet z dziećmi poniżej pierwszego roku życia, kobiet z trojgiem i więcej dzieci, osób w trudnej sytuacji życiowej. Nadal będą mieszkać w takich miejscach za darmo. Na dzień dzisiejszy około 80 000 obywateli Ukrainy mieszka w grupowych miejscach tymczasowego zakwaterowania w Polsce.
Inne zmiany przewidują „zamrożenie” świadczeń pomocy społecznej dla obywateli Ukrainy w momencie wyjazdu z Polski. Przepis ten oznaczać będzie, że jeśli ktoś wyjeżdża z Polski, pomoc społeczna wypłacana przez gminy lub ZUS zostanie zamrożona. Jeżeli pobyt poza granicami Polski przekroczy 30 dni, obywatel Ukrainy utraci nadany status, a tym samym straci prawo do pomocy społecznej. Status społeczny może zostać odnowiony, jeśli Ukrainiec ponownie ucieknie przed wojną na Ukrainie w wyniku działań wojennych na terytorium kraju.
Zmiany w prawie przewidują uznanie w Polsce dokumentu elektronicznego dostępnego w aplikacji Diia.pl (odpowiednik polskiego dokumentu mObywatel) za dokument legalnego pobytu w RP dla uchodźców z wojny na Ukrainie. Dokument ten, wraz z dokumentem podróży, będzie uprawniał obywatela Ukrainy do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.
Ze specustawy usunięto przepis o uproszczonej procedurze uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce (do trzech lat). Specjalna ustawa gwarantuje jednak legalny pobyt w Polsce uciekinierom z wojny na Ukrainie przez 1,5 roku, począwszy od 24 lutego br. – do 24 sierpnia 2023 r.
Z kolei od 1 kwietnia 2023 r. Ukraińcy nadal będą mogli ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce, jeśli znaleźli tu zatrudnienie lub otworzyli własną działalność gospodarczą.
Ukraińcy uciekający przed wojną na Ukrainie będą mieli teraz tylko 30 dni, zamiast jak dotychczas 90, na uzyskanie polskiego numeru identyfikacyjnego (PESEL).
Przyjęty dokument przewiduje również przeznaczenie 2 mld zł (17 mld UAH) z Funduszu Pomocowego w 2023 roku na oświatę dla Ukraińców w Polsce. Ponadto środki z tego funduszu mogą być przeznaczone również na digitalizację obiektów dziedzictwa materialnego i niematerialnego Ukrainy oraz na potrzeby Polskiego Czerwonego Krzyża.
Obecnie zmiany w specustawie o pomocy Ukraińcom zostaną przesłane do rozpatrzenia przez Senat RP. Ma wejść ona w życie 1 stycznia przyszłego roku.
W Polsce może przebywać obecnie nawet 3,5 mln Ukraińców, z czego do 1,3 mln przybyło do kraju po 24 lutego.
Ukrinform / fot. pixabay.com